Koninklijke halsketting
Gildebreuk van een Sint-Jorisgilde
Maker onbekend
Duitsland (Westfalen) of Noord-Nederland, 15de eeuw
Gedreven en verguld zilver en goud
MAS, AV.4699
Gekocht van de familie Osterrieth, 1930
Het MAS bewaart heel wat belangrijk edelsmeedwerk. Daar hoort ook zogenaamd gildezilver bij, met objecten uit het milieu van de gilden. Deze halsketting, een gildebreuk, komt van een Duitse of Noord-Nederlandse schuttersgilde met Sint-Joris als patroonheilige.
Een Sint-Jorisschuttersgilde was een gewapende burgerwacht die mee zorgde voor de veiligheid in een stad of gemeente. Daarnaast waren deze gilden ook gezelligheidsclubs die oefenden in het schieten met de kruisboog. Ze bestonden van de middeleeuwen tot aan de Franse Revolutie. Ook in Antwerpen was er een zeer oude Sint-Jorisschuttersgilde, naast vijf andere gewapende gilden.
Bij de samenkomsten van een schuttersgilde hoorde veel uiterlijk vertoon. Neem deze grote breuk, een ceremoniële halsketting met twintig schakels en daaronder een medaillon, een borstplaat, een gekroonde vogel en schildjes. Tijdens feestelijkheden droeg de ‘koning van de gilde’ zo’n breuk om zijn hals. Koning werd je als je de wedstrijd vogelschieten had gewonnen. Dan moest je op eigen kosten een zilveren schild aan de breuk toevoegen. Wie drie keer de hoofdvogel afschoot, werd keizer.
Elke schakel heeft een Bourgondisch vuurslag: twee gekruiste pijlen omlijst door takken en distelbladeren.
Aan de gildebreuk hangt een medaillon van opengewerkte bladeren met in het midden een bloemrozet en bovenaan een beeldje van Sint-Christoffel.
Onder het medaillon hangt een hol gebogen borstplaat met daarin twee figuurtjes op een sokkel: Sint-Joris die de draak doodt, en een gekroonde figuur in een lang gewaad. Tussen de twee sokkels staat een geëmailleerd gotisch schildje met een leeuw.
Daaronder hangt een gekroonde vogel (papegaai) met gespreide vleugels. Hij staat op een tak.
Aan de vogel zijn vastgemaakt: een blank schildje, een schildje met een wapen dat bestaat uit twee kantelen, een handboog en lontbuks in miniatuur en een medaillon met daarop een uitgezaagde en geciseleerde Sint-Joris die te paard vecht tegen de draak. De achterzijde bevat in een vierkantig schildje de inscriptie PS.
Uit: Verslagen zittingen Bestuurlijke Commissie van het Museum van Oudheden - 1910 – 1938
Uit het verslag blijkt dat er op 12 december 1930 een bijzondere zitting van de museumcommissie plaatsvond over de aankoop van dit object van de familie Osterrieth. Aankoopsom: 75.000 frank (vandaag ca. 1750 euro). De aankoop werd ook aangekondigd in de geschreven pers.
