Zoeken

Kemels van kranen

Waterperskraan 97

Tientallen jaren lang draaiden de Antwerpse haveninstallaties op perswater. Grote pershuizen met stoommachines voorzagen de waterdruk. Van dit type stonden er twintig kranen langs de Scheldekaai. Ze waren ontworpen om grote stoomschepen te lossen. Hun uitzicht leverde de bijnaam “kemel” op.

Water onder druk

Waterperskraan 111

Meer dan 300 “waterkraantjes” heeft de stad doorheen de jaren aangekocht. Er kwam geen elektriciteit aan te pas: deze kranen werden gevoed door een ondergronds netwerk van perswater. Hoewel ze niet meer dan 2 ton konden hijsen bleven deze kranen tot 1974 in gebruik.

De Luxemburger

Elektrische topkraan CK223

Van dit type werd uitzonderlijk maar één kraan besteld. Het was een degelijke en robuust gebouwde kraan met een vernieuwende schakelinstallatie.

De schroefkraan

Draadstangkraan BD158

Deze BD-kraan oogt gelijk aan de AA-kraan hiernaast, maar kende een eenvoudige innovatie: de giek is niet vast, maar verstelbaar door eenmechanisme met draadstangen of “schroeven”. Zo kon de kraan een groter arbeidsveld bestrijken..

De Meccano-kraan

Elektrische topkraan GA334

Een Britse kraan voor heropbouw na oorlogstijd: dit type werd modulair geleverd en was snel te assembleren. De kraan werkte onafhankelijk van het stroomnetwerk, bemerk de dubbele machinekamer: in de onderste cabine stond oorspronkelijk een dieselgenerator. Later werd de kraan aangepast voor het werk in de Antwerpse haven.

De Pantograaf

Elektrische topkraan FA330

Kraan 330FA was een unieke kraan bedoeld voor zwaardere lasten. Ze stond opgesteld op de Scheldekaai nabij de toen nog te bouwen Kennedytunnel, waar elke dag passagiersschepen naar Engeland vertrokken. Het topmechanisme met dubbele giek (pantograaf) was een van de meest geslaagde systemen voor een topkraan voor zwaardere lasten.

De Kockskraan

Elektrische topkraan JA371

De lichte kokerconstructie van de JA-kranen brak definitief met de vooroorlogse concepten en bouwmethoden. Het maakte de JA-serie welhaast tweemaal efficiënter dan de CO-kranen die ze verving. Van dit type werden 20 kranen gekocht, in de periode van het Tienjarenplan (1956-65) waarin de Antwerpse haven geweldig uitbreidde en moderniseerde. r.

De Nijvelkraan

Elektrische topkraan DE296

Van deze ‘Nijvelkranen’ werden wel 48 exemplaren aangekocht. Veel van deze kranen bedienden de zogenoemde ‘Congoboten’, bij het Zeestation van de C.M.B. aan het Leopolddok. De laatste kranen bleven nog tot in de jaren 1990 in werking..

Wijdbeens

Elektrische topkraan KA400

De gelaste kokerconstructie was een belangrijke innovatie, maar was minder soepel dan de kranen met klinknagelverbindingen. Wanneer de sporen niet perfect vlak liggen durven deze kranen al eens op drie poten te gaan lopen. De spanningen in het staal werden dan ook nauwkeurig gemeten om scheuren in de lasnaden te voorkomen.

De mussenbek

Elektrische topkraan CD184

Deze kraan heeft een scharnierende uithouder aan het uiteinde van de giek, waardoor de last tijdens het toppen op dezelfde hoogte bleef. Een Brits patent, uitgevoerd door Belgische bouwer Cockerill. De Antwerpse kraandrijvers noemden het de ‘mussenbek’.

Inhoudstype