De Wondere Pluim

Hoofdsteun
Onbekende maker
Kameroen, voor 1942
MAS-collectie, AE.1942.0001.0010

Niks zo lekker als een donzig zacht hoofdkussen. Of toch niet? Dit houten steuntje werd in Kameroen als kussen gebruikt. Hard voor je hoofd maar wel handig want de nachten in Afrika kunnen tropisch warm zijn. Dankzij deze steun bleef je nek lekker koel. De neksteun had nog een voordeel: door wat hoger te liggen kwamen de kapsels met prachtig vlechtwerk van de slapers niet in de war. De hoofdsteun heeft de vorm van een roofdier met een prooi in z’n bek. Hopelijk kregen ze daar geen nachtmerries van!

Beeld van een olifant
Maker van het Luba volk
MAS collectie, AE.1943.0002.0030

Kijk eerst eens even goed. Welk dier stelt het voor? Nee, het is geen teckel: het is een olifant! Let maar op de vier korte stevige poten, de grote flaporen en de korte slagtanden. De slurf hangt vooraan in het midden. Twee getekende zwarte ogen kijken een beetje sip recht vooruit. De olifant is uit hout gesneden. Uit maar één stuk hout zelfs! Zie je hoe glad het hout is? Zou jou dat lukken met je zakmes? De olifant komt uit Congo. Iemand van het Luba volk maakte hem. Wie maakte de olifant en waarvoor werd het dier gebruikt? We weten het niet.

Kruitfles
Onbekende maker
Ottomaanse Rijk, 18de-19de eeuw
MAS collectie AE.1951.0001.0106.1-2

Een fles in de vorm van een hartje. Nu denk je vast dat er iets heel lekkers in zat. Een zoet drankje of een lekker geurtje? Nee hoor, in deze fles zat een supergevaarlijk goedje: buskruit! Buskruit is een poeder dat bestaat uit een mengsel van salpeter, houtskool en zwavel. Die mix kan zorgen voor stevige ontploffingen. Buskruit werd gebruikt voor vuurwerk, in oude kanonnen of in pistolen. Dit flesje kon je aan een riem hangen met het leren lusje. Na een schot haalde de schutter de dop eraf en dan kon hij zijn pistool snel bijvullen.

Het flesje is meer dan 150 jaar oud. Het werd gemaakt in het Ottomaanse Rijk, een groot rijk dat zich uitstrekte over Europa, Azië en Afrika.

Kalebas met tekeningen
Maker van de Kongo volkeren
Democratische Republiek Congo, voor 1953
AE.1953.0009.0016

Haalde je met Halloween al eens een oranje pompoen leeg en sneed je een eng gezicht uit? Dan weet je al dat de schil van een pompoen erg stevig is. Maar wist je ook dat de schil van sommige pompoensoorten zo stevig is dat je er een schaal of kruik van kunt maken? Als je een pompoen – of kalebas – laat drogen, kan de schil zo sterk worden dat je de vrucht kunt gebruiken als schaal of kruik. Dat is waarvoor deze kalebas zo’n 100 jaar geleden diende. Met deze kruik gingen mensen in Congo water halen bij een rivier. Een kunstenaar versierde de kruik met dieren, een palmboom en een jager. De tekeningen zijn er niet op getekend, maar erin gekerfd of gebrand. Let eens op de mooie strakke witte lijnen van de figuren. Die zijn opgevuld met witte klei.

Lamp voor het Wayang schaduwspel
Onbekende maker
Indonesië, Java, 19de eeuw
MAS collectie, AE.1955.0001

Lang geleden leefde er volgens het hindoeïsme – een religie in Azië – een machtige vogel genaamd Garuda. Zijn moeder was gevangen door haar zus Kadru. Om haar te bevrijden moest Garuda op zoek gaan naar een magisch drankje dat de goden onsterfelijk maakte. Na een lange zoektocht vond hij het drankje en zijn moeder werd bevrijd. Garuda was een held!

Deze olielamp hing boven het hoofd van de poppenspeler van het Indonesische schaduwspel ‘wayang’. De lamp verlichtte een scherm aan de achterkant zodat de schaduwen van de poppen erop verschenen. Het wayang poppenspel bestaat vandaag nog altijd. Een poppenspeler beweegt de poppen achter het scherm en brengt het verhaal tot leven met muziek en zang.

Vaijra
Onbekende maker
India, Sikkim, 19de eeuw
MAS collectie, AE.1957.0027.0016

Dit is een bliksemschicht. Geen echte, dat zie je zelf ook wel. Dit voorwerp wordt gebruikt door boeddhistische monniken. Ze noemen het een ‘vaijra’. Dat betekent bliksemschicht in het Sanskriet, een taal in India. Monniken houden de vaijra in de rechterhand. In de linkerhand houden ze een bel. Ze maken speciale bewegingen met de voorwerpen. Deze Vaijra komt uit India en is 200 jaar oud.

Sierlijke lepel
Onbekende maker
Waarschijnlijk Algerije, 19de eeuw
MAS collectie, AE.1958.0015.0012

Dit is niet zomaar een lepel. Kijk maar naar de bijzondere versieringen op de steel of de kom van de lepel. Zie je de drie ronde stenen op het handvat in het rood en appelblauwzeegroen? Dat zijn echte edelstenen. De rode steen noemen we kornalijn, de andere turkoois. Hier in België vind je die stenen niet, wel in landen verder naar het oosten. Deze lepel komt uit het Ottomaanse Rijk, een rijk dat zich uitstrekte over delen van Europa, Azië en Afrika. De kom is gemaakt van een munt. Dankzij die munt weten we dat de lepel ongeveer 200 jaar oud is. Misschien werd de lepel gebruikt om kruiden op te scheppen.

Kleine staander
Onbekende maker
Europa, 1900-1970
MAS collectie, MAS.0272.008.012

Hoe kun je beter leven? Wat maakt je gelukkig? Denk jij daar wel eens over na? Jaap Kruithof wel. Heel veel zelfs. Hij vond dat mensen minder bezig moesten zijn met dingen te ‘willen’ en te ‘hebben’. Mensen hebben al te veel spullen, vond hij, en ze gooien veel te veel weg. Jaap begon te verzamelen wat andere mensen niet bijhouden. Zo kwam deze staander ook in zijn verzameling terecht. Met dit soort voorwerpen wilde hij de wereld graag mooier maken. Wat zou jij op de staander zetten?

Rieten fluit
Onbekende maker
Tunesië, 1920-1970
MAS collectie, AE.1970.0033.0003

Fluit jij graag een vrolijk liedje? Hoe zou dat klinken op deze fluit? Dit kleine fluitje komt helemaal uit Tunesië, een land in Noord-Afrika. Het instrument is gemaakt van riet, heeft zes gaten en is versierd met een paar rode lijnen. Hoe zou de fluit klinken denk je?

Lantaarn voor een olielamp
Onbekende maker
Turkije, begin 20ste eeuw
MAS collectie, AE.1981.0040.0038.1-2

Deze lamp komt uit Turkije, en is meer dan 100 jaar oud. Het is een olielamp. Dit lampje stop je dus niet in het stopcontact. Om het te laten branden heb je olie nodig. Die schenk je in het onderste deel van de lamp. Dan steek je een lontje, een soort koordje, aan en komt er een vlammetje. Die vlam kun je groter of kleiner maken met het versierde handvat aan de rechterkant. Wanneer de olie op is, gaat de lamp uit. Kijk eens naar de witte tekeningen op het glas? Als de lamp brandt, zorgen die voor mooie schaduwen op de muur.

Offerlap
Onbekende maker
Sri Lanka, ca.1980
MAS collectie, AE.1982.0014.0033

Dit bijzondere stukje stof lijkt wel op een bloem. We noemen het een ‘offerlap’. Dit offerlapje komt uit Sri Lanka, een eiland onder India. Daar leggen mensen deze lapjes in de hand van een Boeddhabeeld. Als bedankje, of om hulp te vragen. ‘Dank je wel Boeddha voor de mooie dingen in mijn leven’ of ‘Alsjeblieft Boeddha maak mijn oma beter’. Door een lapje te geven, laat je zien dat je iets kunt delen en dat je dankbaar bent voor de mooie dingen in het leven. Zoals wanneer je een cadeau geeft aan iemand die je lief vindt. Waarvoor zou jij graag een lapje geven?

Olielamp
Onbekende maker
Turkije, datering onbekend
MAS collectie, AE.1983.0009.0151

Het lijkt op een kleine theepot, maar het is eigenlijk een lampje. Een olielamp. In de tijd van de Grieken en Romeinen gebruikten mensen dit soort lampjes om licht te maken. Elektriciteit bestond toen nog niet. Je vulde het lampje met olie, meestal olijfolie, in het gaatje in het midden. Uit het tuitje stak een lont en dat moest je aansteken. Het lampje gaf dan een zacht, warm licht. Zo kon je toch zien in het donker. Deze olielamp is gemaakt van terracotta, dat is gebakken klei. Hoe oud dit lampje precies is, weten we jammer genoeg niet.

Pinangschaar
Onbekende maker
Indonesië, Java, 19de eeuw
MAS collectie, AE.1990.0016

Hoe ziet jouw schaar eruit? Saai grijs met een doodgewoon plastic handvat? Lekker makkelijk om mee te knippen, maar zeker geen schaar waarover mensen zich binnen 100 jaar nog verbazen. Dat is bij deze schaar wel anders. Hij is van ijzer en koper. Herken je de vorm van een leeuw?  De schaar is al meer dan 100 jaar oud. Ze werd gebruikt om stukjes af te knippen van de betelnoot of pinang. Die noot groeit in Indonesië. Met de fijngehakte noot wordt ‘sirih’ gemaakt. Dat is een mengsel van betelnoot en bladeren waarop je moet kauwen. Je slikt de stukjes noot en bladeren niet door, maar blijft erop kauwen. Geen gewone kauwgom dus maar eentje die slecht is voor je tanden is én verslavend!

Geta
Onbekende maker
Japan, 1990-1995
MAS collectie, AE.1995.0017.1-2

Stilletjes voorbijsluipen als een ninja kun je op deze teenslippers wel vergeten. Ze zijn van hout en bamboe en ook onder de zolen staan houten blokjes. De bandjes tussen de tenen zijn van slangenleer. Je kunt ze dragen onder traditionele Japanse kledingstukken zoals een kimono of yukata. Stel je maar eens voor hoe je zou stappen met deze sandalen aan je voeten. Heel voorzichtig je voet opheffen, vooruitzetten en ondertussen kaarsrecht blijven. Pas op dat je niet struikelt!

Pijlenkoker met twee pijlen
Maker uit het Amazonegebied
Ecuador, 1950-1999
MAS collectie, AE.0019.0004.1-3

Sommige volken die in de Amazone wonen in Zuid-Amerika gebruiken pijlen om op dieren te jagen om ze op te eten, of om zich te verdedigen. Ze maken de pijlen met scherpe puntjes van steen, hout of bot. Een pijl zoals deze moet je met veel kracht weggooien, zodat de pijl vliegensvlug door het struikgewas zoeft. De koker is versierd met wollen draden. Hierin kun je de pijlen handig opbergen onderweg. Jagen met pijlen is een hele oude manier om te overleven in het oerwoud.

Asjoera miniatuurtrommeltje
Onbekende maker
Marokko, Sidi Ifni, rond 2007
MAS collectie, AE.2007.0020.0016

Een feest waarop kinderen super veel lawaai mogen maken? Dat klinkt vast als muziek in je oren. In de Islam hebben ze zo’n feest: Asjoera. Kinderen krijgen die dag allemaal cadeautjes die kabaal maken: fluitjes, rotjes en rammelaars of kleine trommeltjes zoals deze. De Belgische onderzoeker Jean-Pierre Rossie verzamelde kinderspeelgoed van andere culturen. Dit vrolijke trommeltje zat ook in zijn verzameling. Hij kocht het van pottenbakkers op een markt in een Marokkaanse stad.

Ivoren fluitje met twee toongaten
Onbekende maker
Democratische Republiek Congo, voor 1920
MAS collectie, AE.3635

Dit is een handig fluitje. Het is klein en licht. Je kunt het rond je hals hangen of in een zakje stoppen. Jagers in Congo gebruikten dit soort fluitjes om signalen aan elkaar te geven. In de dichte Afrikaanse bossen konden ze elkaar niet altijd zien. Door op dit fluitje te blazen kon de leider van de groep boodschappen geven. Ook de jachthonden wisten wat ze moesten doen zodra ze het signaal hoorden. Het fluitje is gemaakt van kostbaar ivoor van de slagtand van een olifant. Het dier werd gedood voor het ivoor. Vandaag is het verboden om voorwerpen te maken van ivoor om de dieren te beschermen.

Tegel van geliefden
Onbekende maker
België, voor 1904
MAS collectie, AF.03755

Bij deze blauw-grijze tegel mag je je fantasie helemaal de vrije loop laten. Je ziet een hart dat is doorboord met een pijl. In het hart lees je de letters J.L. en M.V. We noemen dat initialen: het zijn de eerste letters van een voornaam en de eerste letters van een achternaam. Maar wie waren J en M? Johan en Marie? Jeanne en Marcel? We weten het niet, maar het is wel duidelijk dat ze stapelverliefd op elkaar waren! De tegel is ongeveer 100 jaar oud en komt zo goed als zeker uit België. Wie schonk de tegel aan het museum? Ook dat is niet bekend.  

Engeltje in blik
Onbekende maker
België, rond 1850
MAS collectie, AF.07462.1-3

Een klein engeltje knielt op de grond. De handjes zijn samen alsof hij bidt. Op zijn hoofd draagt hij een kroon met veren. Het engeltje in blik biedt troost: het is gemaakt als versiering voor op een doodskist. Het was in het midden van de 19de eeuw de gewoonte om doodskisten te versieren. Al sinds 1907 wordt het engeltje bewaard in de verzameling van het museum.

Scrimshaw
Vervaardigd op een Engels schip, 1833
MAS collectie, AS.1954.011.108

Verveel jij je wel eens tijdens een lange autorit? Denk dan maar eens aan 19de-eeuwse walvisvaarders. Die waren soms wel meerdere maanden onderweg op zee. Ze reisden rond de wereld om walvissen te vangen. In hun vrije tijd begonnen de zeemannen voorwerpen te versieren. Als tijdverdrijf of om te verkopen als ze weer thuis waren. Met scherp gereedschap kerfden ze tekeningen in walvisbotten, ivoor of schelpen. De groeven vulden ze met inkt of een andere kleurstof. Op dit walvisbeen uit 1833 kun je een Engels wapenschild, een walvisvaarder en een potvis herkennen.

Tand van een potvis
Zuid-Georgië, 1700-1900
MAS collectie, AS.1967.063.001

Potvissen horen tot de grootste tandwalvissen. Waarom die soort zo heet? Dat zie je hier. Een potvis kan wel 52 tanden hebben in zijn onderkaak. Dit is er een van. Wist je dat de tanden van een potvis wel 1 kg kunnen wegen? Zoveel als een pak suiker dus. Dat is een zwaar gebit! Deze tand is tussen de 100 en 300 jaar oud en komt uit Georgië, een land tussen Rusland en Turkije dat grenst aan de Zwarte Zee. Een oceaan is daar niet meteen in de buurt. Hoe is die tand in België en daarna in het museum beland?

Misschien ruilde iemand de tand wel voor een ander kostbaar voorwerp. Wat zou jij ruilen tegen deze tand?

Wierookscheepje
Onbekende maker
Europa, 1750-1800
MAS collectie, AV.1863

Stapte je al eens binnen in een kerk? Dan heb je het vast al geroken: wierook. Het is een beetje een zoete en zware geur. De geur komt van kleine kooltjes die je moet aansteken. Die korrels worden in dit wierookscheepje bewaard. Het is van koper gemaakt en zo’n 200 jaar oud. Met een lepel schep je de korrels uit het scheepje in een wierookvat. Dan worden ze aangestoken en verspreiden de rook en de geur zich door de kerk. Mensen stellen zich voor dat de rook hun gebed mee naar de hemel neemt.

Gouden zakhorloge
Jean-Baptiste Baillon
Parijs, 1750
MAS collectie, AV.1933

Hoeveel stappen je hebt gezet. Hoe snel je kunt lopen. Wanneer je moet drinken. Hoeveel uren je hebt geslapen. Het slimme horloge rond je pols weet het vast allemaal. Dit is de voorloper van jouw horloge, maar het kan maar één ding: de tijd aangeven. Wat wel handig is: je moet het zelf met de hand opdraaien. Zo heb je dus geen batterijen nodig! Dit horloge draag je trouwens ook niet rond je pols, maar aan een ketting en dan in je broekzak. Het horloge is gemaakt door de Franse horlogemaker Jean-Baptiste Baillon in Parijs, in 1750. De Franse koningin was een grote fan van zijn horloges omdat hij ze zo mooi versierde. Kijk maar eens naar de groene steentjes in de rand.  

Sierlijke, blauwe doos
Onbekende maker
Brussel, 18de eeuw
MAS collectie, AV.1987.004.059.1-2

Neem jij je fruit mee naar school in een doos die de vorm heeft van een banaan of een appel? Dit is een beetje het luxere en oudere zusje van dat soort dozen. Ze is gemaakt van aardewerk en versierd met een blauwe laag glazuur waardoor ze glanst. De doos heeft de vorm van een meloen en het handvat is gemaakt van takken met bladeren aan. Ze is 200 jaar oud en gemaakt in Brussel. Ooit stond ze in het huis van Jules Bongaerts. Wat zou hij erin bewaard hebben? Jules schonk de meloendoos in 1987 aan het museum.

Delftsblauwe tegel
Onbekende maker
Nederland, Delft, 1750-1900
MAS collectie, AV.2011.001.349

n de 17de eeuw was Chinees porselein in Europa heel populair. Maar het kwam helemaal met de boot uit het verre China en daardoor was het erg duur. Slimme ondernemers begonnen het Chinese porselein na te maken. Die Chinese namaak was goedkoper en daardoor konden meer mensen het kopen. De productie van namaak porselein begon in het Nederlandse stadje Delft. De tegels die daar werden gemaakt zijn vaak versierd met blauwe tekeningen. Die blauwe kleur kreeg haar eigen naam: Delfts blauw. Hier zie je een vrolijk hondje en vier bloemen in de hoeken. De tegel werd gemaakt tussen 1750 en 1900.

Telefoon
ATEA
Antwerpen, 1930-1940
MAS collectie, MAS.0014.007

Even snel iemand bellen? Niet met deze telefoon. Om iemand te bellen steek je je wijsvinger in de kiesschrijf en dan draai je nummer per nummer. Een voor een … Dan neem je de hoorn van de haak en kun je met elkaar spreken. De hoorn zit met een koord vast aan de telefoon, dus je moet ook nog eens op de plaats blijven staan. De telefoon is gemaakt van bakeliet. Dat is een soort plastic. Vandaag wordt bakeliet niet meer veel gebruikt omdat je het niet goed kunt recycleren. Deze telefoon is gemaakt in Antwerpen, door het bedrijf ATEA. De telefoons van de ATEA-fabriek kwamen in 2009 naar het MAS.

Zakmes
Richards
Verenigd Koninkrijk, Sheffield, 1944
MAS collectie, MAS.0131.110

Dit stevige zakmes heeft een scherp mes en een opener. Er zit ook een spitse priem aan. Daarmee kun je gaatjes maken in textiel of hout. Zo hoef je daar de punt van je mes niet kapot mee te maken. Je kunt de onderdelen in- en uitklappen zodat het mes veilig in je broekzak zit. Dit zakmes is gemaakt in Engeland. Het zat in de zakken van een onbekende Britse soldaat. Hij vocht in België op het einde van de Tweede Wereldoorlog. Waarvoor zou hij het zakmes allemaal gebruikt hebben?

Versierd vaasje
Charles Catteau voor Boch Frères Keramis
België, La Louvière, rond 1920
MAS collectie, MAS.0271.069

Deze vaas is al 100 jaar oud maar ziet er best nog modern uit. Met haar mooie groene kleur, de strakke lijnen en dan de tekening van de haan precies in het midden. De vaas is ontworpen door Charles Catteau. Charles vond dat kunst niet alleen maar voor rijke mensen moest zijn. Hij ging zijn vazen zo maken dat meer mensen ze konden betalen. Charles hield van vrolijke kleuren, strakke vormen en van afbeeldingen van dieren en planten. Weet je waar deze vaas stond te pronken? In één van de gebouwen van de Zoo van Antwerpen.

Beeldje van een sneeuwhoen
Arne Tjomsland voor Goodwill Produkter AS
Noorwegen, Sandjefjord, rond 1958
MAS collectie, MAS.0271.086

Wat is het eerste waaraan jij denkt als je naar deze witte vorm kijkt? Zie je er meteen een dier in? Het beeldje stelt een sneeuwhoen voor. De spierwitte sneeuwhoen met z’n zwarte oogjes en zwarte snavel woont in koudere gebieden zoals in Noorwegen. Daar komt ook de ontwerper vandaan: Arne Tjomsland. Hij maakte in de jaren 1950 kleine dierenfiguren. Arne werkte graag in hout of in walvisbeen, zoals bij deze sneeuwhoen. Arne volgde geen lessen om beeldhouwer te worden, maar leerde alles zelf! Deze sneeuwhoen stond als versiering in een van de gebouwen van de Zoo van Antwerpen. Daar hielden ze wel van beeldjes in de vorm van dieren!

Spaarpot
Onbekende maker
Europa, na 1950
MAS collectie, MAS.0272.008.001

Vind jij geld belangrijk? Jaap Kruithof vond van niet. Volgens hem zijn vriendelijkheid en zorgen voor de aarde belangrijker dan geld. Jaap hield er ook niet van dat mensen zoveel spullen weggooien. Hij verzamelde de spullen die andere mensen wegdoen. Zo kwam hij ook aan deze spaarpot in de vorm van een auto. Kruithof bewaarde alle spullen die hij verzamelde in zijn eigen museum. Sinds 2019 wordt zijn verzameling bewaard in het MAS.

Miniatuur schenkkan
Onbekende maker en herkomst
MAS collectie, MAS.0272.008.002

Wanneer of waarom bewaar jij iets? Omdat het een fijne herinnering oproept? Aan iemand of aan een plek? Of gewoon omdat je het mooi vindt? Jaap Kruithof verzamelde ook graag. Hij zag schoonheid in kleine spullen of in voorwerpen die mensen weggooien. Deze kan komt ook uit zijn verzameling. De kan is te klein om er echt een drank mee te schenken. Misschien was het een souvenir. Wat denk jij dat Jaap Kruithof zo bijzonder vond aan het kannetje?

Kunstwerkje gemaakt met het spel Pablo Junior
Fox Spielverlag
Duitsland, 1980-2000
MAS collectie, MAS.0272.008.003

Wat zie jij hierin? Een voertuig, een dier of nog iets anders? En hoe zou jij het neerzetten: rechtop of liggend? Of ophangen misschien? Jaap Kruithof bouwde dit kunstwerkje met de veertien losse onderdelen van het spelletje Pablo Junior. Met dat spelletje kon je 3D kunstwerken bouwen die doen denken aan het werk van de kunstenaar Pablo Picasso. Jaap Kruithof had het spelletje ergens gevonden of gekocht en gaf het een plek in zijn huismuseum tussen duizenden andere kleine spullen. Hij wilde bewaren wat andere mensen weggooien. Mensen gooien veel te veel spullen weg, vond Jaap. Ben jij het met hem eens?  

Lantaarn
Onbekende maker
Europa, 1900-1950
MAS collectie, MAS.0272.008.004

We hebben allemaal veel te veel spullen. Dat was de mening van filosoof Jaap Kruithof. Hij vond dat we ons minder zorgen moeten maken over geld en spullen. We moeten meer aandacht hebben voor ‘echte’ dingen, dacht hij. Zoals vriendschap of de natuur. Jaap vond ook dat we beter voor de planeet moeten zorgen. Daarom verzamelde hij de spullen die andere mensen weggooien. Dit lantaarntje was een van die voorwerpen. Het kreeg een plek in het eigen museum van Jaap Kruithof en wordt sinds 2019 in het MAS bewaard. In de lantaarn kun je een kaarsje branden. Zo wordt het een gezellig sfeerlicht.

Miniatuur van een Rakshamasker
Onbekende maker
Sri Lanka, 1970-2000
MAS collectie, MAS.0272.008.005

Jaap Kruithof vond dat mensen te veel spullen weggooien en daarom verzamelde hij wat anderen niet bijhouden. Dit masker is zo’n voorwerp. Nam iemand het mee van een reis? En moesten ze het na een tijdje niet meer hebben? Het masker komt uit Sri Lanka en is gemaakt als versiering. Het is een kleine versie van een Rakshamasker, een soort masker dat tijdens feesten wordt gedragen. Jaap Kruithof kocht of vond het voorwerp in België tussen 1992 en 2009. Hij gaf het een plekje in zijn eigen huismuseum. Sinds 2019 wordt zijn verzameling in het MAS bewaard.

Souvenir uit Ramsgate
Onbekende maker
Verenigd Koninkrijk, 1950-2000
MAS collectie, MAS.0272.008.006

Als je vandaag naar Engeland gaat, dan neem je de trein of de auto door de Kanaaltunnel. Vroeger namen mensen de boot om naar Engeland te gaan. Die veerboten kwamen aan in het stadje Ramsgate. Deze souvenir van een zeilboot komt uit dat Engelse kuststadje. Iemand moest het niet meer hebben en Jaap Kruithof heeft het weer ergens gevonden of gekocht. Hij vond dat mensen te veel spullen weggooien en daarom verzamelde hij wat anderen meestal niet bijhouden. Kruithof kocht of vond dit bootje in België tussen 1992 en 2009. Sinds 2019 maakt het deel uit van de MAS collectie.

Sleutelhanger
Onbekende maker
Europa, jaren 1960
MAS collectie, MAS.0272.008.007

Raak jij je sleutels wel eens kwijt? Die van je fiets? Of van je huis? Dan is dit misschien een oplossing: een grote sleutel om al je sleutels aan te hangen. Hij is gemaakt van hout. Jaap Kruithof kocht of vond dit voorwerp ergens in België. Hij nam het mee naar zijn huis. Daar stonden al duizenden kleine voorwerpen. Wat andere mensen weggooien, hield Jaap graag bij. Zo wilde hij beter zorgen voor onze planeet. Sinds 2019 worden alle voorwerpen uit zijn verzameling bewaard in het MAS.

Modelauto van Mercedes
Duitsland, 1910-1930
MAS collectie, MAS.0272.008.008

We omringen ons graag met mooie spullen. En als we ze niet meer leuk vinden, doen we ze weg. Zonde, vond Jaap Kruithof. En slecht voor de planeet! Dus begon hij vanaf 1973 de spullen te verzamelen die andere mensen niet meer hoeven. Hij kocht of vond ze in België en gaf ze een plek in zijn eigen museum. Sinds 2019 wordt zijn verzameling bewaard in het MAS. Deze auto was ook van Jaap Kruithof. Het is een model van een Mercedes uit de jaren 1910-30. Zou jij deze auto graag in je kast zetten?

Zoutvat
Onbekende maker en herkomst, 1970-2000
MAS collectie, MAS.0272.008.009

Hoe kun je beter leven? Wat maakt je gelukkig? Denk jij daar wel eens over na? Jaap Kruithof wel. Heel veel zelfs. Hij vond dat mensen minder bezig moesten zijn met dingen te ‘willen’ en te ‘hebben’. Mensen hebben al te veel spullen, vond hij, en ze gooien veel te veel weg. Wat andere mensen weggooiden, hield Jaap bij. Zo kocht iemand ooit dit zoutvaatje. Dan vonden ze het opeens niet meer mooi en deden ze het weg. Uiteindelijk kwam het in Jaap Kruithofs verzameling terecht. Sinds 2019 worden de duizenden voorwerpen van Kruithof in het MAS bewaard.

Vier plastic frietvorkjes
Onbekende maker en herkomst, na 1990
MAS collectie, MAS.0272.008.010

Denk eens na. Hoeveel dingen heb jij deze week al weggegooid? Wat had je daarvan kunnen bewaren? Jaap Kruithof stoorde zich aan hoeveel spullen mensen willen hebben, en dan weer weggooien. Beeldjes, spaarpotten, vaasjes, … Wanneer we ze niet meer willen, gooien of geven we ze weg. Slecht voor de planeet, zei Kruithof. Hij begon te verzamelen wat mensen niet meer bijhouden. Ook deze plastic frietvorkjes vond hij de moeite waard om te bewaren. Hij vond ze dicht bij zijn huis in Mortsel. Wat denk je, bewaar jij de volgende keer je bestek als je frietjes eet?

Pijp uit pijpaarde
Pijpenmakersbedrijf Goedewagen
Nederland, Gouda, 1779-1940
MAS collectie, VM.1992.049.006

Dit is een pijp om mee te roken. Vandaag zie je dat niet meer zoveel mensen doen. Vroeger wel, vooral mannen. Het uiteinde van de pijp heet de ‘kop’. Er staat hier ook echt een hoofdje op. Daarin stop je de tabak die wordt aangestoken met een lucifer. Dan zuig je de lucht naar binnen door het smalle pijpje. Wanneer je uitblaast in de pijp, komt er rook uit het hoofdje.  Deze pijp is van aardewerk, een soort gebakken klei. Je moest er dus erg voorzichtig mee zijn.

De pijp is gemaakt in Gouda, in een bedrijf dat zich specialiseerde in pijpen. Een onbekende schonk de pijp in 1992 aan het MAS.