Een simpel gebaar in 1942
© Stad Antwerpen
Op 15 september 1942 vertrok vanuit de Dossinkazerne in Mechelen het tiende transport richting Auschwitz-Birkenau. Op de trein zaten 1.047 mannen, vrouwen en kinderen, waaronder de Joodse Antwerpenaar Moïse Iarchy. Amper 25 mensen hiervan overleefden de oorlog. De route van dit konvooi ging via Leuven en Tienen, waar Moïse het kaartje uit de trein wierp.
Vermoedelijk vond de 17-jarige Jeanne Roosen het briefje ergens langs deze route en stuurde het dezelfde dag nog aan Moïse’s echtgenote en hun driejarige zoontje Jean op een onderduikadres. Het kaartje is afgestempeld te Drieslinter op 15.09.1942. Zowel de echtgenote als Jean, de zoon, overleven de oorlog. Jean koestert tot op vandaag dit laatste teken van leven van zijn vader.
Een ontmoeting in 2021
Tijdens de fotografie van de objecten ter voorbereiding van de nieuwe expo in het MAS werd de vraag gesteld of de familie Iarchy meer wist over de persoon die dit kaartje op de bus had gedaan. Jeanne had namelijk haar volledige naam en adres als afzender genoteerd.
Toen dat niet het geval bleek te zijn, startten de collega’s van kazerne Dossin eind augustus 2021 een zoektocht. Met succes, contacten met de heemkundige kring van Linter zorgden voor de identificatie van de familie van Jeanne. Op 10 oktober 2021 ontmoetten de nabestaanden van Jeanne Roosen en de Joodse familie Iarchi elkaar voor het eerst.
Transcriptie van de boodschap op het postkaartje
Très chers amis,
Après 3 jours de séjour peu pénible dans la cité épiscopale, nous sommes partis ce matin. Tout à l’heure j’ai aperçu les cheminées des ‘ Raffineries Tirlemontoises ‘.
Je n’ai pas encore décidé exactement du but final de mon voyage. Transmettez salutations de tout cœur à tous mes chéris et dites-leur que je suis très content qu’ils ne sont pas avec moi surtout Jeannot ne serait pas à sa place. Dites-leur qu’ils se soignent bien et qu’ils se gardent bien des maladies. Le moral est bon. Les paquets me sont arrivés hier soir. Je vous suis reconnaissant et reste, votre,
Signature Moise Iarchy,
Mijn lieve vrienden,
Na 3 dagen van niet al te pijnlijk verblijf in de bisschoppelijke stad zijn we vanmorgen vertrokken. Enige tijd geleden zag ik de schoorstenen van de ‘Raffineries Tirlemontoises’.
Ik moet nog beslissen wat het uiteindelijke doel van mijn reis is. Ik stuur hartelijke groeten aan al mijn geliefden; zeg hen dat ik heel blij ben dat ze niet bij mij zijn, vooral Jeannot zou niet op zijn plaats zijn. Zeg hen dat ze zich goed moeten verzorgen en dat ze vrij van ziekten blijven. Het moreel is goed. De pakketten zijn gisteravond bij mij aangekomen. Ik ben u dankbaar en blijf de uwe,
Handtekening Moise Iarchy,
Ter info: Jeannot is het koosnaampje voor het 3-jarig zoontje Jean.
Foto's van de ontmoeting
Expo in het MAS
In 2023 opent een vaste tentoonstelling over Antwerpen en de Tweede Wereldoorlog. Het MAS ging vanaf september 2020 tot juli 2021 in samenwerking met vele partners, waaronder Kazerne Dossin, op zoek naar persoonlijk erfgoed over de oorlog in Antwerpen.. Dat leverde vele verhalen, documenten, foto’s en emoties op. Na een grote ronde met contactdagen en digitale contacten in alle districten van Antwerpen, komt de teller op 291 aanbieders.
Met dank aan de samenwerking met Kazerne Dossin. Dit verhaal en de toekomstig tentoonstelling passen in het kader van Antwerpen Herdenkt.
