Overslaan en naar de inhoud gaan

#8: De ster van de show

Wat is het verhaal achter de staatsiesloep van Napoleon? Hoe zijn de sloep en de maquette verbonden met Antwerpen? Deze blogreeks geeft een inkijk op de rijke geschiedenis van de sloep van de keizer.

September 1932 was een feestelijke maand: de maquette werd officieel aan het scheepvaartmuseum geschonken. Desondanks kreeg het model nog geen vaste stek in het kleine Antwerpse museum. Om meer belangstelling op te wekken koos men ervoor het scheepsmodel te laten touren langs enkele populaire tentoonstellingen en musea in Antwerpen en Brussel. Het scheepsmodel werd voor het brede publiek onthuld op de tentoonstelling van de 'Studiecommissie voor de Antwerpsche agglomeratie' in de Stedelijke Feestzaal op de Meir. De maquette was de ster van de show. In de vele krantenartikelen over de tentoonstelling werd het model steevast beschreven als een waar topstuk. Conservator Beuckeleers-Donche kreeg zelfs persoonlijke dankbrieven van mensen die bijzonder onder de indruk waren van de maquette. Het scheepsmodel was vervolgens te zien in een tentoonstelling van de Rubenskring. Die tweede locatie hoeft niet te verwonderen: de voorzitter van de Rubenskring, Michiels-Delie, was bevriend met de conservator en had het miniatuurmeubilair van het model kosteloos voorzien.

Toen de tentoonstelling van de Rubenskring was afgerond, reisde de maquette naar Brussel voor het salon van Les Peintres de la Mer. Deze tentoonstelling, in het Brussels museum voor Schone Kunsten, was een wijdverspreid succes. Kranten die het over de tentoonstelling hebben schrijven voornamelijk over het scheepsmodel. Het bezoek van het koningspaar aan de tentoonstelling droeg natuurlijk enkel bij aan dat succes. Talloze foto’s vereeuwigden het koningspaar bij de maquette, en dat beeld sierde daags nadien de voorpagina van verschillende populaire kranten. Na de tentoonstelling in Brussel kwam het scheepsmodel eindelijk terecht in het scheepvaartmuseum in Antwerpen.

Het scheepsmodel was dus vrijwel meteen immens populair. Emiel Beuckeleers-Donche leek geslaagd in zijn opzet toen burgemeester Van Cauwelaert hem voorstelde om een nieuw scheepvaartmuseum te bouwen op Linkeroever. De aanslepende economische crisis en een wissel in het burgemeesterschap staken hier een stokje voor. Na een tussenstop in het voormalig Nijverheidsmuseum nam het scheepvaartmuseum in 1952 zijn intrek in Het Steen. In 1958 zou hier ook het Nationaal Scheepvaartmuseum openen. Het is op deze locatie dat de maquette zijn vaste plek kreeg. Het schilderij van de intrede van Napoleon in 1803 door van Bree diende als majestueuze achtergrond. Beuckeleers-Donche maakte de opening van een volwaardig Nationaal Scheepvaartmuseum in Antwerpen niet meer mee. Zijn maquette bleef evenwel het vlaggenschip van de collectie. Na de sluiting van het scheepvaartmuseum in 2008 schitterde het scheepsmodel voor een voorlopig laatste keer op zaal voor de MAS-tentoonstelling ‘Bonaparte aan de Schelde’ in 2013.

In het onderzoek voor deze blogreeks werd veel informatie (her)ontdekt. Doel van deze blog is om al die kennis te bundelen en publiek te maken. De vondst van de scheepsplannen en de originele roerkop waren primeurs, en voor het onderzoek de kers op de taart. De band tussen Antwerpen en het model van de staatsiesloep van Napoleon is onmiskenbaar. Met deze blogreeks leeft het topstuk en de rijke geschiedenis erachter voort, terwijl de maquette in het depot wacht op een volgende kans om de publiekstrekker van weleer te zijn.

Collectie Stad Antwerpen, MAS

Lees ook de andere artikels in deze blogreeks

Canot de L'Empereur

De maquette van de Canot de L’Empereur was jarenlang het vlaggenschip van het Nationaal Scheepvaartmuseum. Hoe zijn deze staatsiesloep van Napoleon en zijn maquette verbonden met Antwerpen? Deze blogreeks geeft een inkijk op de rijke geschiedenis van de sloep van de keizer.

Meld je aan voor de nieuwsbrief