Overslaan en naar de inhoud gaan

Helm van keramische alambiek

De Vlaamse Overheid erkende in 2018 de 17e-eeuwse ‘helm van een keramische alambiek’ uit de MAS-collectie als topstuk. Het gaat hier niet om een helm voor op het hoofd, maar om een object dat diende om vloeistoffen te distilleren in de 16de en 17de eeuw in de Lage Landen.

In België zijn geen andere intacte, vergelijkbare ‘helmen’ van deze afmetingen in geglazuurd keramisch materiaal gekend. Daarom is deze ‘helm’ een onmisbare schakel om de geschiedenis van het distilleren in de Lage Landen te illustreren. Verschillende 16e en 17e eeuwse gravures en schilderijen, onder meer De Alchemist van Pieter Breughel uit 1558, tonen hoe de helm dampen opnieuw omzette in vloeistof, en die vervolgens naar een kruik of fles liet lopen.

De Alchemist - Pieter Bruegel (ontwerp), Philips Galle (graveur), Hieronymus Cock (uitgever)
Antwerpen, 1556-1560
Gravure - Collectie Museum Plantin Moretus I Prentenkabinet, Antwerpen, PK.OP.18564

De ‘helm’ uit de MAS-collectie komt naar alle waarschijnlijkheid uit de Lage Landen, maar de precieze herkomst is niet bekend. Het 17e eeuwse voorwerp maakte lang deel uit van de collectie van het Volkskundemuseum Antwerpen, die intussen onderdeel is van de collectie van het MAS.

Samen met de ‘helm’ uit de MAS-collectie werden in 2018 ook twee andere museumobjecten erkend als onmisbaar Vlaams topstuk wat betreft het erfgoed van het distilleren, met name de 18e eeuwse alcohol- en likeurinstallatie Van Thorenburg-Mestdagh uit Gent, van de collectie van het INDUSTRIEMUSEUM Gent, en de likeurtafel met stoomketel uit stokerij Severy, Hasselt (1913-1923), van de collectie van het Jenevermuseum in Hasselt.

De drie topstukken worden momenteel getoond in de vaste tentoonstelling van het Jenevermuseum Hasselt.

 

 

 

Helm van een alambiek met handgreep aan de bovenkant - Vermoedelijk Nederlanden, 17e eeuw

Aardewerk - 46 cm hoog, 67 cm diameter
MAS, VM.2004.0992.001

 

 

Meld je aan voor de nieuwsbrief