Overslaan en naar de inhoud gaan

Water onder druk

Waterperskraan 111

Meer dan 300 “waterkraantjes” heeft de stad doorheen de jaren aangekocht. Er kwam geen elektriciteit aan te pas: deze kranen werden gevoed door een ondergronds netwerk van perswater. Hoewel ze niet meer dan 2 ton konden hijsen bleven deze kranen tot 1974 in gebruik.

Water onder druk

De havenkranen in Antwerpen werden vanaf 1878 hydraulisch aangedreven, dit in pershuizen zoals het Zuiderpershuis daar werd koud dokwater onder druk van 50 bar gezet en via ondergrondse leidingen in de haven verdeeld. Dit energieverdelingssysteem was een uitvinding van de Britse ingenieur William Armstrong en bleef in gebruik tot 1974.

Portaalkranen waren vanaf 1882 de standaarduitrusting van de kaaien aan de Schelde en de oude dokken. De stad kocht in totaal 226 van deze kranen aan. De laatste hydraulische kranen bleven werken tot 1947.

Hydraulische kraan met hout in de hijs

Kraantypes

Portaalkranen waren het talrijkst. Het portaal van de kraan was 5,60 meter hoog en stond opgesteld over het treinspoor. Daardoor werd de kaairuimte beter benut en het bespaarde bovendien perswater. De giek hoefde nu slechts 90° te draaien in de plaats van 180°, omdat de wagons tussen de benen van de kraan reden.

De giek van de kraan bevond zich aan de waterzijde en de cabine aan de landzijde, tussen de benen aan de landzijde bevond zich een ballastkist als tegenwicht om de stabiliteit te bewaren.

De portaalpiramidekranen werden aangekocht om de steeds hogere schepen die aan de Scheldekaaien aanmeerde te bedienen, waarvoor de klassieke portaalkranen ontoereikend waren. Er werden 20 stuks van deze kranen aangekocht, 12 van constructeur Liégeoise (1902) en 8 van constructeur La Meuse  (1912).

Meer info over hydraulische kranen

Ondek meer havenkranen

Havenkranen

De grootste en meest indrukwekkende collectiestukken van het MAS ontdek je aan de Scheldekaaien: de havenkranen. En net voor de deur van het MAS bots je bijna op het pronkstuk uit onze collectie.

De eerste elektrische kraan

Elektrische havenkraan 45AA

In de Antwerpse haven werkten alle bruggen, sluizen en havenkranen op perswater. Dat veranderde in 1907, toen elektrische walkranen hun intrede deden op de Antwerpse kaaien. Deze Luikse kraan was een van de eerste en stond opgesteld bij het Albertdok. 

havenkranen aan de rijnkaai

De schroefkraan

Draadstangkraan BD158

Deze BD-kraan oogt gelijk aan de AA-kraan hiernaast, maar kende een eenvoudige innovatie: de giek is niet vast, maar verstelbaar door eenmechanisme met draadstangen of “schroeven”. Zo kon de kraan een groter arbeidsveld bestrijken..

Meld je aan voor de nieuwsbrief