Het is ondertussen 112 jaar geleden dat de staatsiesloep van Napoleon werd gebouwd. De sloep werd rond de laatste eeuwwisseling nog gerestaureerd en is momenteel te zien in het Musée de la Marine in Brest. Het topstuk is echter niet zonder enige omzwervingen daar terecht gekomen. Doorheen de tijd is de sloep meermaals opnieuw gebruikt en stond ze in verschillende musea.
Na de intrede van Napoleon in 1810 werd de staatsiesloep gestald op de keizerlijke scheepswerven te Antwerpen. De boot werd vier jaar later door een andere keizer opnieuw in gebruik genomen. Na de nederlaag van Napoleon was Alexander I van Rusland naar Antwerpen gekomen, waar een deel van de Franse vloot verdeeld werd onder de overwinnaars. De tsaar kwam aan op het Vlaams Hoofd op linkeroever, en werd er met de staatsiesloep opgehaald door burgemeester Werbrouck. Alexander I bediende zich niet enkel van de Franse sloep, maar bracht ook de nacht door in het stadspaleis van Napoleon (Meir 50).
Het laatste bekende figuur dat in Antwerpen in de sloep plaatsnam was Jenny Cooppal. Jenny was de eerste vrouw van Théodore Teichmann, de latere stadsgouverneur. Ze schreef bijna dagelijks naar haar zus Marie-Antoinette, over de gebeurtenissen in Antwerpen. Teichmann was ingenieur op de Franse werven, en op woensdag 27 juli 1814 schreef Jenny dat ze met Teichmann, haar moeder en een vriend naar de scheepswerf was geweest. Ze vertelde haar zus trots dat ze in de boot op de plek van Napoleon zat. Teleurgesteld voegde ze eraan toe dat de sloep weldra naar Brest werd gebracht …
Aankomst van de sloep van de keizer in het Palais de Chaillot, juli 1945 © Musée National de la Marine/DR
Het was Lodewijk XVIII die, als nieuwe vorst van Frankrijk, besliste om de boot naar Frankrijk over te brengen. De sloep bleef er echter lange tijd ongebruikt, tot Napoleon III in 1858 de sloep een opsmuk gaf voor zijn bezoek aan Brest. De prachtige versieringen die de staatsiesloep vandaag zo kenmerken werden toen toegevoegd. Na dit bezoek duurde het tot 1896 vooraleer President Félix Faure de sloep opnieuw in gebruik nam voor een bezoek aan Brest. In 1902 was het de beurt aan President Loubet. De laatste keer dat de staatsiesloep het water zag was bij de triomf van de Zeevaartschool van Brest in 1922.
In 1943 verhuisde men de sloep naar Parijs om schade te voorkomen door de Tweede Wereldoorlog. De boot stond twee jaar lang in de tuinen van Trocadéro, tot ze in 1945 in het Palais de Chaillot werd binnengeloodst. Om de sloep in het museum binnen te krijgen moest er een gat worden gemaakt in de muur. Hier stond de sloep jarenlang tot ze in 2001 binnen de muren werd verplaatst naar het Musée National de la Marine van Parijs. Voor de verplaatsing werd de staatsiesloep gerestaureerd.
In 2018 verhuisde de sloep nog een laatste keer. Na 75 jaar afwezigheid werd de staatsiesloep van Napoleon terug naar Brest gebracht. Wederom werd een gat gemaakt in de museummuren. Het topstuk werd in een speciale kooi vervoerd zodat het geen schade opliep. De staatsiesloep van Napoleon kreeg een vernieuwde opstelling in Les Ateliers des Capucins, waar ze nog steeds te bewonderen is.
Vertrek van de sloep van de keizer uit het Musée National de la Marine in Parijs, 14 oktober 2018 - © Musée de la Marine - A. Fux
Aankomst van de sloep van Napoleon in Les Atelier des Capucins Brest 23 januari 2020 - © Musée de la Marine - A. Fux
De sloep van de keizer in Brest © Musée national de la Marine, Jean-Yves Besselièvre
