GA 334
Het Britste Ministery of Supply zette wereldwijd niet minder dan 360 stuks van deze kranen in om de logistiek in getroffen haven opnieuw op gang te brengen. Ze werden door de constructeurs Stothert & Pitt uit Bath modulair aangeleverd en konden in korte tijd opgebouwd worden. Deze kranen konden onafhankelijk van het elektriciteitsnet werken dankzij een dieselgenerator die de motoren voedde op 220 volt gelijkspanning. De kranen losten goederen en materiaal voor de strijdkrachten en snel ook goederen voor de burgerlijke economie zoals kolen. Toen in 1945 de wapens zwegen, werden troepen en materiaal gerepatrieerd naar overzee.
De 'Engelse kraan' in actie. Opvallend is de dubbele cabine: de kraandrijver bovenin, de dieselgenerator voor de elektrische motoren onderin. - MAS, AS.1990.071.05-17
Oorlogskranen aan de kaaien
Na de oorlog werden 9 Stothert & Pitt kranen overgekocht door de stad. Hun voordelen waren de grote hijskracht van 6 ton, de grote hijshoogte en de grote vlucht. Er waren echter ook nadelen, de spoorbreedte bedroeg slecht 15 voet (d.i. 4,572 meter) tegenover de norm van 5 meter in de haven. Ook draaiden de motoren op 220 volt en het havennet op 550 volt. Daarenboven gebeurde het kraanrijden met een handaandrijving en was veel te traag.
De 9 kranen hadden naar Angelsaksisch gebruik een robuuste en zo eenvoudig mogelijke constructie: een stalen vakwerk met klinknagelbouw, een elektrische uitrusting op 220 volt, een tegengewicht in beton en een mechanische schakeling van 3-tons- naar 6-tonsregime. Ze waren door hun eenvoud erg geschikt voor havens waar de wisselstukken en de technische kennis voor een consequent onderhoud beperkt waren.
Deze typisch Engelse makelij bleef echter in de Antwerpse context problemen geven. De spoorbreedte van 15 voet maakte dat de kranen niet elders in de haven opgesteld konden worden. De loopwielen hadden aan een weerzijden velgen om het ontsporen te voorkomen. Dit voldeed niet aan de strikte NMBS-regels, omdat het kraanspoor het spoor kruiste. Daarom moest een deel van de rails worden verwijderd en tijdelijk worden vervangen telkens wanneer een kraan de kruising passeerde. Het meest hinderlijke was het ontbreken van een gemotoriseerde aandrijving voor het kraanrijden. Er zijn 8 mensen nodig om een kraan te verrijden - dan haalt men een snelheid van 1,40 meter per minuut. In 1948 bestelde men bij Stothert & Pitt mechanismen en motoren voor negen kranen, voor 6444 pond en 18 shilling. De eigen ombouw werd afgerond in januari 1951.
Een tweede leven in de haven
Na vele jaren van intense dienst met een nogal ruwe behandeling in de militaire periode, lieten de snellopende dieselmotoren het ook afweten en liepen de onderhoudskosten hoog op. In 1955 werden de dieselmotoren vervangen door elektrische ACEC-motoren van 62,5 kilowatt (550 volt gelijkspanning), die de bestaande dynamo van 220 volt gelijkspanning aandreven. In 1956 werden de portalen omgebouwd naar een spoorbreedte van 5 meter. Vervolgens werden de negen kranen één voor één verplaatst.
In 1966 waren er vier verkocht, vooral aan bedrijven die interesse hadden in de zwaardere hijslast van 6 ton, bijvoorbeeld voor schroottrafiek. Twee gingen naar Scrapping Co (Hansadok), één naar Scrabema (Vijfde Havendok) en één werd ter plaatse aan het Vierde Havendok ingezet voor de overslag van ijzer en staal uit lichters (Plouvier).
Van de vijf overige kranen stond er één op kaai 201, één op kaai 100, twee op kaai 57 en één op kaai 54 (Amerikadok). Zij werden gebruikt voor de overslag van algemene stukgoederen op kaaien waar nog geen 5-tonskraan beschikbaar was.
Karakteristieken
- Type: topkraan
- Last: 3 ton
- Vlucht: 18,5 meter
- Motoren: 220 volt gelijkspanning (geleverd door een generator van 220 volt gelijkspanning aan boord)
- hijsen: 55 pk, serie; hijssnelheid 0,5 meter per seconde, serie
- zwenken: 10 pk, serie
- toppen: 5 pk, compound
- rijden: bij aankoop van de kraan manueel, later met motor 6 pk, serie
