Overslaan en naar de inhoud gaan

De eerste elektrische kraan

Elektrische havenkraan 45AA

In de Antwerpse haven werkten alle bruggen, sluizen en havenkranen op perswater. Dat veranderde in 1907, toen elektrische walkranen hun intrede deden op de Antwerpse kaaien. Deze Luikse kraan was een van de eerste en stond opgesteld bij het Albertdok. 

Elektrische havenkraan 45AA

Kraan 45AA behoorde tot de 1ste reeks van elektrische kranen bestemd voor het Eerste Havendok en het Albertdok. Het eerste lot van aanneming werd toegewezen aan de Compagnie Internationale d’Electricité (CIE) in Luik, dit voor 40 kranen. Het bedrijf stond onder leiding van Henri Pieper, een Duitse ingenieur en zakenman die zich in Luik had gevestigd. Zowel CIE als de naam Pieper gingen de geschiedenis in als inventieve baanbrekers in de toepassing van de elektriciteit in allerlei domeinen, zoals hybride auto’s.

Elektrische havenkraan in de haven

Een A-kraan: vaste giek. Port of Antwerp - 800020

De eerste kraan werd afgeleverd in november 1907 en voorlopig opgesteld op kaai nummer 20 van het Kattendijkdok, aangezien de definitieve bestemmingskaai nog niet klaar was om de kraan te ontvangen. Hoewel het Kattendijkdok met hydraulische kranen was uitgerust, was er op de oostkaai toch 550 volt gelijksspanning beschikbaar, dit door de geëlektrificeerde vaste 120-tonsbok die er voordien stond. De elektriciteit kwam van het stadstramnet langs die Italiëlei.

De 40 kranen van het type AA werden genummerd van 11 tot 50. Op de zuidkant van het Eerste havendok kaaien nummers 100-110, kwamen de kranen nummers 11 tot 28. Aan het Kempische dok werden kranen nummers 29-30-31 en 50 opgesteld. De nummers 32 tot 48 verschenen op de kaaien 57-59 van de noordkant van het Amerikadok, dit na de elektrificatie van deze kaaien in 1927.

Deze kranen hadden een vaste giek, de grootste beperking met zo’n kranen was dat de last enkel kon worden opgenomen en neergezet op de uiterste rand van de draaicirkel van de kraanarm. Dit was omdat de giek zijn reikwijdte niet kon aangepast worden. Een naburige kraan kon praktisch tewerkgesteld worden met een werkingsradius die deze cirkel zou snijden, de buurkraan moest dus op een veilige afstand worden geplaatst. Om over de volledige lengte en breedte van het schip te kunnen werken, moest ofwel het schip ofwel de kraan verplaatst worden.

Haven vroeger

Havenarbeiders leggen vaten klaar op de draaicirkel van de vaste giek, ca. 1900. - Felixarchief SA016171 

Ontdek meer havenkranen

Havenkranen

De grootste en meest indrukwekkende collectiestukken van het MAS ontdek je aan de Scheldekaaien: de havenkranen. En net voor de deur van het MAS bots je bijna op het pronkstuk uit onze collectie.

havenkranen aan de rijnkaai

De schroefkraan

Draadstangkraan BD158

Deze BD-kraan oogt gelijk aan de AA-kraan hiernaast, maar kende een eenvoudige innovatie: de giek is niet vast, maar verstelbaar door eenmechanisme met draadstangen of “schroeven”. Zo kon de kraan een groter arbeidsveld bestrijken..

Een Hollandse topkraan

Elektrische topkraan CC176

Een topkraan kan haar reikwijdte aanpassen tijdens het laden en lossen. Constructeurs experimenteerden met allerlei mechanismen om ervoor te zorgen dat de last tijdens die opbeweging op dezelfde hoogte blijft. Deze kraan stond samen met de ‘schroefkranen’ en de ‘mussenbekken’ aan het Derde Havendok.

Meld je aan voor de nieuwsbrief