Waar water en land elkaar tegenkomen, ontstaan havens. Het zijn kruispunten en ontmoetingsplekken. Mensen van over de hele wereld varen er af en aan. Ze wisselen er niet alleen goederen uit, maar ook ideeën en dromen. Op deze kruispunten van culturen ontstaan steden. Zo ging het ook in Antwerpen en Istanbul. Antwerpen heeft veel te danken aan de Schelde en de haven. In het Turkse Istanbul vormde de Gouden Hoorn, een natuurlijke haven aan de Bosporus-rivier, de plek bij uitstek om de stad te ontwikkelen.
In 'Istanbul - Antwerpen. Twee steden. Twee havens.' vertelden audiovisuele kunstwerken, archeologische vondsten en treffende historische objecten het parallelle verhaal van Istanbul en Antwerpen. Bezoekers maakten er een multimediale reis langs de Bosporus, de Gouden Hoorn en de Schelde. Wat betekende een haven en de aanwezigheid van water voor een stad? Hoe wordt zo’n havenstad geleefd, doorkruist, bebouwd, … Hoe is dat in Istanbul? En in Antwerpen?
Een groep Turkse hedendaagse kunstenaars creëerden nieuw werk rond dit thema. In foto’s, video’s en installaties wierpen ze een nieuw licht op de torens van Istanbul en Antwerpen. Ze belichtten de dokken, kranen en scheepswerven in beide havens en leidden de bezoeker over de bruggen van de Bosporus en door de tunnels onder de Schelde.
De kunstenaars waren Cemal Emden, Emre Dörter, Elif Simge Fettahoğlu,Çiğdem Borucu Erdoğan, Refik Anadol, Alican Durbaş, Pattu, Volkan Kiziltunc, Els Vanden Meensch, Ömer Kanipak, Sabit Kalfagil, Hasan Deniz, Ali Emir Tapan en Murat Güvenç.
Archeologische topstukken
Naast deze hedendaagse werken toonde het MAS ook belangrijke geschiedkundige werken. Zo was voor de allereerste keer in België een selectie archeologische voorwerpen uit Yenikapı te zien. Yenikapı was de oudste haven van Istanbul, in gebruik tussen de 4de en 11de eeuw. In de restanten van 36 koopvaardijschepen vonden archeologen keramiek, munten en glas uit de Klassieke Oudheid, het Byzantijnse en het Ottomaanse Rijk. Een andere blikvanger was een gigantische ketting die geregeld over de Bosporus werd gespannen om vijandige schepen buiten te houden.
Curatoren
Curator van de tentoonstelling was de Turkse architect Murat Tabanlıoğlu. Samen met Dr. Hayati Tabanlıoğlu stichtte hij in 1990 ‘Tabanlioğlu Architects’ in Istanbul. Het bureau won al meermaals internationale prijzen. Daarnaast doceert hij aan verschillende universiteiten en op internationale platforms. In 2014 was Tabanlıoğlu curator van ‘Places of Memory’, het Turkse paviljoen op de Architectuurbiënnale in Venetië.
Voor de tentoonstelling werkte hij nauw samen met het curatorenteam van het MAS: Azië-specialiste Chris De Lauwer en de maritiem deskundigen Jan Parmentier en Jef Vrelust.
Video
Ismet woont in Istanbul en Jente in Antwerpen. Allebei vertellen ze over wonen in een stad aan het water.
Kunstenaarsresidentie
In het kader van Europalia Turkije kwam Serra Tansel (°1989, woont en werkt in Istanbul en Londen) in residentie bij AIR Antwerpen. Tijdens haar verblijf werkte ze aan een nieuwe site-specifieke interventie voor het MAS | Museum aan de Stroom. Dit werk was te zien gedurende de tentoonstelling ’Istanbul – Antwerpen. Twee havens. Twee steden.’
Over Europalia
Europalia is een internationaal festival dat om de twee jaar zijn aandacht vestigt op een land en zijn cultureel erfgoed. Dit festival plaatste alle denkbare kunstvormen uit het gastland Turkije in de kijker: muziek, beeldende kunst, film, theater, dans, literatuur, architectuur, design, mode, gastronomie...
In samenwerking met
Met de steun van
