Graanzuiger 19

Met dit gezamenlijke initiatief realiseren MAS en Maritiem Museum Rotterdam een Europese nieuwigheid: voor het eerst in de geschiedenis nemen twee grote musea in verschillende landen de verantwoordelijkheid voor maritiem toperfgoed. Want deze graanzuiger is zowel voor Vlaanderen als Nederland van enorme betekenis. 

Maar… de graanzuiger is haast 100 jaar oud en was dus aan restauratie toe. In volle coronatijd lag deze oude dame dus voor een flinke poos op de scheepswerf. Een eerste restauratiefase is afgerond in het voorjaar van 2022. De graanzuiger reist dan via Rotterdam en Dordrecht weer naar Antwerpen toe.

Van Antwerpen naar Rotterdam

In de jaren 1980 verdwenen de laatste Antwerpse graanzuigers. Eén ervan, nummer 19 werd in 1985 aangekocht door het Maritiem Museum Rotterdam. Het was de bedoeling om de Antwerpse graanzuiger te ontmantelen en te gebruiken als wisselstukken om de laatste Rotterdamse elevator te restaureren. Al snel bleek het Antwerpse exemplaar in betere staat te zijn en zo bleef de Antwerpse stadsgraanzuiger 19 bewaard als de enige operationele stoomgraanzuiger in de wereld.
Een ploeg gedreven en bekwame vrijwilligers van de Stichting  Rotterdamse Elevator hield de graanzuiger al die tijd in werkende conditie.

Gezamenlijk project

In 2015 dienden het Maritiem Museum Rotterdam en het MAS een gezamenlijk project in bij een Belgisch-Nederlandse stichting, voor een gezamenlijk beheer in de toekomst. De VZW Natuurbehoud Pater David beheert de nalatenschap van Jacques Schoufour, een Rotterdamse havenbaron die in België woonde. De stichting kende een startbedrag toe voor de restauratie van de graanzuiger. In 2018 werd de graanzuiger erkend als Vlaams varend erfgoed. Daarmee kwam er extra steun voor de restauratie, en is de graanzuiger vaker te zien in Antwerpen.

Gekoesterd

Het feit dat er in Antwerpen geen graanzuiger bewaard bleef, en het laatste Antwerpse exemplaar in het buitenland werd gekoesterd als topstuk, gaf veel Vlaamse erfgoedzorgers een wrang gevoel. Sedert enkele jaren is de graanzuiger beschermd als Vlaams varend erfgoed. Er werd een restauratie- en exploitatieplan uitgewerkt om de machine in goede conditie te houden en aan het brede publiek te leren kennen.
De Rotterdamse vrijwilligersploeg leert de Antwerpse MAS-vrijwilligers over de werking van deze complexe machine. Het MAS zoekt steeds bijkomende vrijwilligers die dit stuk erfgoed willen helpen onderhouden en ontsluiten.

De inmiddels gerestaureerde Graanzuiger kan je tot 1 november 2023 vrij bezichtigen op de Droogdokkensite, op woensdagen tussen 10 en 14 uur.